Վերացած և վերացող մասնագիտություններ

Տեխնոլոգիաների առաջընթացն ու գործընթացները դառնում են ավտոմատացված, բնականաբար, որոշ մարդիկ, ովքեր ժամանակին զբաղեցնում էին այնպիսի աշխատատեղեր, որոնք համարվում էին կարևոր, կարող են հայտնվել առանց աշխատանքի: Առաջիկա տասնամյակում Միացյալ Նահանգներում զբաղվածությունը ակնկալվում է կավելանա 11,5 միլիոնով, սակայն կանխատեսվում է նաև, որ արտադրության և դաշնային կառավարության աշխատատեղերը կնվազեն:

2030 թվականին մոտ 800 միլիոն աշխատատեղ կարող է անհետանալ ավտոմատացման պատճառով, իսկ միայն ԱՄՆ-ում 39-73 միլիոն աշխատատեղ կարող է ավտոմատացվել: Այնուամենայնիվ, հեռանկարը վատ չէ. McKinsey Global Institute-ի ուսումնասիրությունը հայտնում է, որ ներկայիս աշխատատեղերի ընդամենը 5%-ն ամբողջությամբ կվերացվի ապագայում, եթե այսօրվա ավտոմատացման տեխնոլոգիան ընդունվի, մինչդեռ մյուս աշխատատեղերի մեծ մասը կներառի ավտոմատացման միայն որոշ ասպեկտներ:

Տզրուկ հավաքող

1800-ականների կեսերին, երբ բժիշկները կարծում էին, որ արյունահոսությունը կարող է բուժել հիվանդությունը կամ հիվանդությունը, տզրուկ հավաքողները պատասխանատու էին արյուն ծծող միջատներին իրենց բնական միջավայրից բժիշկների համար օգտագործելու համար: Այս աշխատանքով մարդիկ օգտագործում էին կենդանիների ոտքերը կամ նույնիսկ սեփական ոտքերը՝ գետերից և առուներից տզրուկներ ներգրավելու համար։ Ի վերջո, բժշկական հետազոտությունները առաջադիմեցին, և այս մասնագիտությունը հնացավ:

Լինոտիպ օպերատոր

Թվային տպագրության դարաշրջանից շատ առաջ, լինոտիպի օպերատորները պատասխանատու էին տպագիր թերթեր տպագրելու համար տաք մետաղի տեսակը տպագրելու համար: 1960-ականներին ավելի արագ ֆոտոտիպագրումը, որը պահանջում էր ավելի քիչ հմուտ աշխատողներ, արագորեն դարձրեց լինոտիպը հնացած: Մեր օրերում տպագրության անկումը նշանակում է, որ տպագրության բոլոր աշխատանքները գնում են դեպի վերացում:

Մարդ զարդուցիչ

Մինչ զարթուցիչը կար, կար մարդկային զարթուցիչ: Մարդիկ վարձում էին «թակող վերնաշապիկներ»՝ երկար ձողով թակելու իրենց պատուհանի ապակու վրա կամ ոլոռ կրակում էին ապակու վրա՝ նրանց արթնացնելու համար: Աշխատանքն ի վերջո ձախողվեց, երբ 1847 թվականին հայտնագործվեց մեխանիկական զարթուցիչը:

Քաղաքային աղաղակող

Միջնադարյան Անգլիայում քաղաքի աղաղակողը քաղաքաբնակներին տեղեկացնում էր վերջին նորությունների, հռչակագրերի և այլ տեղեկությունների մասին, քանի որ մարդկանց մեծ մասը անգրագետ էր և ի վիճակի չէր կարդալու լուրերը: Այն բանից հետո, երբ քաղաքի աղաղակողը կարդում էր իր ուղերձը, նա ծանուցում էր փակցնում տեղի պանդոկի դռան վրա, այդ իսկ պատճառով որոշ թերթեր այսօր կոչվում են «The Post»:

Ճամփորդություն դեպի Դիլիջան Անանյանի հետքերով

դիլիյան

 

 

ոտայք

Մարզկենտրոնը. Հրազդան

Քաղաքներ. Հրազդան, Ծաղկաձոր, Չարենցավան, Նոր-Հաճն, Բյուրեղավան, Եղվարդ, Աբովյան

Տարածք. 2089 կմ²

Բնակչություն. 328,900 մարդ

Տեսարժան Վայրեր.Տեսարժան վայրեր՝ Առինջ, Բջնի, Գառնի, Գեղարդ, Գետարգել, Եղվարդ, Զորավար, Կեչառիս, Հավուց Թառ, Մաքրավանք, Թեղենյաց, Նեղուց, Ժայռապատկերներ, Պտղնի, Մայրավանք, Առինջ (Լևոնի քարանձավ) , Ծաղկեվանք

Լեռներ. Արա լեռ, Գեղամա լեռներ, Հատիս, Աժդահակ լեռ,

Գետեր. Հրազդան, Ազատ, Գետառ, Մարմարիկ

Կոտայքի մարզը գտնվում է ՀՀ-ի կենտրոնական մասում: Կոտայքի մարզում ավելի կոնկրետ Ծախկաձորում  գտնվում է ՀՀ լեռնադահուկային սպորտի կենտրոնը: Կոտայքի մարզում գտնվում է Բջնի հանքային ջրերի գորարանը: Կոտայքի մարզի ամենախոշոր քաղաքը Աբովյանն է, որը գտնվում է Երևանից ընդամենը 10 կմ հեռավորության վրա: Կոտայքի արևմտյան մասը նախկինում մտնում էր Մեծ Հայքի Այրարատ Նահանգում, իսկ արևելյանը մասը՝Մազազ գավառում։

 

Գեղարքունիք

Մարզկենտրոն. Գավառ

Տարածք.5348 քառ

Քաղաքներ. Սևան, Ճամբարակ, Վարդենիս

Տեսարժան վայրեր. Գավառ, Հայրավանք, Հացառատ, Նորատուս, Սևանավանք, Վանեվան

Լեռնաշխթաներ. Գեղամա, Սևանի, Արեգունի, Վարդենիս

Լիճ. Սևանա լիճ

Գետեր. Հրազդան, Արգիճ, Մասրիկ, Գետիկ, Գավառագետ

Լեռներ. Աժդահակ, Արմաղան, Գնդասար, Սպիտակասար, Վարդենիս

Հարևան մարզեր. Տավուշ, Կոտայք, Արարատ, Վայոց Ձոր

ՀՀ Գեղարքունիքի մարզը գտնվում է արևելքում տարածքով Գեղարքունիքը ամենամեծ մարզն է: Նրա 1/4  ծածկված է ջրով:

Տավուշ

Մարզկենտրոն Իջևան 

Տարածք 2704 կմ²

Բնակչություն 134.100

Հարևան մարզեր Լոռի, Գեղարքունիք, Կոտայք

Հարևան պետություններ Վրաստան, Ադրբեջան

Տեսարժան վայրերը 

Աճարկուտ, Առաքելոց, Գոշավանք, Կապատավանք, Կիրանց, Հաղարծին, Մակարավանք, Մշկավանք, Ոսկեպար Ջուխտակ, Գոշա լիճ,  Քարաբլիթ, Լաստիվեր, Մաթոսավանք, Աղավնավանք, Աղջկաբերդ։

Դիլիջան

Դիլիջանը Տավուշի մարզի երկրորդ քաղաքն է։ Մարզկենտրոնից 36 կմ հարավ-արևմուտք, Աղստև գետի ափին, Երևանից հեռավորությունը 99կմ։ Անվան ծագումը կապված է մի Դիլի անունով տղայի հետ ով իր հոր հետ գնում էր քաղաք և ճանապարհին անտառում մոլորվում է հայրը գնում է ման գալու, անդաթար գոռում է «Դիլի ջա՛ն, Դիլի ջա՛ն» կանչելով նա ման է գալիս անտառներում։ Վերջապես գտնում է տղայի դիակը գայլերից հոշոտված։ «Դիլի ջա՛ն, Դիլի ջա՛ն»  գոռալով հայրը լացում է և այդ օրվանից տեղանքի անունը մնում է Դիլիջան։ Դիլիջանը նաև հայտնի է որպես մշակույթի քաղաք այնտեղ է գտնվում նաև Վարպետաց փողոցը որտեղ զբաղվում են տարբեր արհեստբերով օրինակ կավագործությամբ, փայտամշակուտյամբ, գորգագործությամբ։

 

Հաղարծին վանական համալիրը գտնվում է Դիլիջան քաղաքից 18կմ հյուսիս։

Հաղարծինը հայտնի է որպես մշակութային հայտնի օջախի։ Վանական համալիրի ինքնատիպությունն ապահովում են պատմական տարբեր ժամանակաշրջաններում կառուցված երեք եկեղեցիները, երկու գավիթը (մեկը ավերված) և սեղանատունը: Դրանցից ամենահինը` Ս.Գրիգոր եկեղեցին է (մոտ Xդ.)։ Գավթի վրա  մարդկանց, թռչունի, հրեշտակի բարձրաքանդակներ են պատկերված և փոքրիկ արձանագրություններ են արված: Գավթի հարևանությամբ պահպանվել են գերեզմանա-դամբարանների մնացորդներ, մատուռը և կապտավուն բազալտից կառուցված Ս.Ստեփանոս գմբեթավոր եկեղեցին (1244թ.):

Գլխավոր եկեղեցին կառուցվել է 1281թ.-ին։ Եկեղեցու արևմտյան ճակատի դիմաց պահպանվել են ավերված կառույցի մնացորդները:

Արևմտյան երդիկի անկյունում արձանագրված է «Մինաս», իսկ որմնաքարին` բազմիցս հանդիպող «Մ» տառը, որոնք  հավանաբար կառուցող ճարտարապետի անունն է ու անվան սկզբնատառը: Վանքի տարածքում կան մի քանի աղոթարաններ` տեղադրված ժայռալանջերին: Հաղարծինում գտնված 350կգ կշռող բրոնզե կաթսան մետաղագործության բարձրարվեստ նմուշներից է: Կաթսայի պսակազարդ շուրթի վրայի փորագրությունը նշում է պատրաստման տարեթիվը` 1232թ.: