Վենետիկը, բանաստեղծների ու նկարիչների կողմից պաշտված, նշանավոր գրողներից երգված ու հռչակված այդ քաղաքը, որ արդեն 1600 տարի է գրեթե:
Հռոմեական հսկա պետության ճգնաժամին, երբ բարբարոս խառնիճաղանջ հրոսակների գլուխն անցած Ռադագասներ, Ալարիկոսներ, Ատթիղասներ ավեր ու անապատ էին դարձնում ամբողջ Իտալիան և ամենուր արյամբ ու աճյունով էին գծում իրենց ընթացքը, հին Վենետների սերունդները, այդ վայրագների սարսափից մղված, Պատավիոն և Աքուիլեա քաղաքներից գաղթելով, իրենց համար ապաստան գտան Ադրիականի ծովախորշի ամայի կղզիների վրա տեղացի աղքատ ձկնորսների հետ խառնվելով՝ մի փոքր հասարակություն կազմեցին, և 421 թվականին Ռիալտո կոչվող կղզու վրա մի տասնյակ շենք կառուցելով, Սուրբ Հակոբ Առաքյալին նվիրված եկեղեցիով հանդերձ, որ մինչև այսօր կանգուն է: Սա է, ահա, Վենետիկի սկզբնավորման պատմությունը: Այնուհետև օրեցօր աճում է բնակիչների թիվը, շենքերը բազմանում են, կղզիները կամուրջներով կապվում են իրար, և սրանց օրինակին հետևելով՝ գալիս հասնում են ուրիշ փախստականներ ևս, Ադրիականի խաղաղ ջրերում բարբարոս սրերից պաշտպանվելու համար: Եվ այդպես, Վենետիկի շուրջը կանգնում են նորանոր կառույցներ, ավաններ, որոնք փոխադարձ սիրով ու առնչություններով դաշնակցելով իրար հետ, կազմում են հանրապետություն, որի վարչական կենտրոնն է դառնում Վենետիկը, որտեղ յուրաքանչյուր ավան կամ քաղաք ունենում է իր ներկայացուցիչն ու ատենակալը: Ձկնորսության արհեստը սկսում է չբավականացնել՝ հոգալու համար այդ ժողովրդի պահանջները կարիքը նրանց մղում է երկարացնելու իրենց ձեռքերը ծովի ու ցամաքի վրա, և այդպես սկսում են քաղաքների ու ծովեզրյա բնակիչների հետ վաճառականության առաջին փորձերը: Կարճ ժամանակում Վենետիկն այնքան է զարգանում ուժով ու հարստությամբ, որ Վեցերորդ դարի կեսին Բյուզանդիայի Հուստինիանոս կայսեր Բելիսարիոս և Ներսես հայկազն քաջ սպարապետները պատշաճ են համարում Վենետիկի օգնությանը դիմել՝ Իտալիան արևելյան կայսրության գավազանի ներքո նվաճելու համար:
Հայկ Պետրոսյան 